Opština Prištine kleveti i krši zakone Republike Kosova

Ministarstvo kulture, omladine i sporta (MKOS) iznenađeno je izjavom koju je izdala Opština Prištine u vezi sa radovima očuvanja i obnove stare Česme na tergu “Ibrahim Rogova”.

Žalosno je što ova izjava sadrži klevete i lažno prikazivanje činjenica u vezi sa vrednostima ovog spomenika kulturnog nasleđa, pronađenih tokom radova koji je izvršila Opština Prištine na ovom trgu protekle godine.

MKOS smatra da se otkrivanje Česme stare nekoliko vekova treba videti kao bogatstvo koje povećava vrednost trga “Ibrahim Rugova” a ne kao nešto što se treba pokriti i izgubiti, onako kako su izgubljeni i mnogi drugi tragovi građanstva Prištine od strane degradirajuće politike prethodnog sistema.

Radovi očuvanja i obnove Česme započeti su u potpunoj saglasnosti sa Opštinom Prištine, koja i finansira ovaj projekat a koji izvršava Regionalni Centar za Kulturno Nasleđe Prištine (RCKN Priština).

Gradonačelnik Opštine Prištine, Isa Mustafa, je za ovu nameru potpisao i Sporazum o Razumevanju sa RCKN Priština, kada je Opština Prištine obećala da će finansirati izvršenje projekta za očuvanje i obnovu, u vrednosti od 15 hiljada Evra. Zato je i izjava Opštine Priština da je RCNK Pirština oštetila ploče na trgu “Ibrahim Rugova” ili da je na bilo koji drugi način pokušala da izbegne odobreni projekat u potpunosti neistinita.

Iznenađujuće je kako Opština Prištine u svojoj izjavi koju je danas obijavila, sebi daje i nadležnost da uspostavi koje su vrednosti Česme, stim što je i sama, u vreme kada je Česma pronađena, prihvatila procene stručnjaka o Česmi kao potpune i na osnovu toga je i odlučila da finansira očuvanje i obnovu pomenute Česme. Potpuno je besmisleno i skandalozno da Opština Prištine u svojoj izjavi danas osporava stručnosti i ekspertizu nadležnih institucija Republike Kosova odgovornih u oblasti kultornog nasleđa!

Nakon otkrivanja Česme tokom radova na trgu “Ibrahim Rugova”, stručnjaci RCKN Priština, zajedno sa Arheološkim Institutom Kosova, izvršili su ekspertizu i potrebnu procenu između datuma 27.04. 2012 – 30.04.2012, u skladu sa zakonom za kulturno nasleđe, gde su ustanovili da Česma predstvalja vrednosti kultornog nasleđa.

izveštaji ove ekspertize su razmotreni i od strane Komisije za Razmatranje i Procenjivanje Zahteva – Projekata za Obnavljanje – Očuvanje Kulturnog Nasleđa (Komisija za Kulturno Nasleđe), koji je nadležno telo za vršenje procena ove vrste i ova je Komisija, 06.06.2012, preporučila da se ova Česma očuva i obnovi “in situ” – na mestu gde je pronađena, putem projekta koji će sprovesti RCKN Priština. Nakon što je projekat izrađen, Komisija za Kulturno Nasleđe je usvojila isti, i dana 31.07.2012 dala je svoju saglasnost da se nastavi sa radovima. Ove preporuke su odobrene i od strane Ministra, Memli Krasniqi, i kao takve prihvaćene su i od strane Opštine Priština, gradonačelnik koje je potpisao i Sporazum o Razumevanju za izvršenje usvojenog projekta.

Uprkos tome, Opština Prištine je uporno odlagala izvršenje projekta, zanemarajući i mnogobrojne zahteve koje je istoj slalo MKOS. Opština Prištine je takođe na flagrantan način prekršila i zakon za Kulturno Nasleđe, kada je dva puta potajno i u potpunosti neprofesionalno pokrila Česmu, neobaveštavajući nijednu instituciju nadležnu za kulturno nasleđe. Ove akcije su Česmi nanele velike štete, koja je zvanično procenjena kao vrednost kulturnog nasleđa Republike Kosova, posebno sa svojom prednjom stranom.

što se tiče pretnji Opštine Priština, da ista neće dozvoliti nastavljanje sa radovima koje je sama odobrila, MKOS podseća da u skladu sa zakonom za Kulturno Nasleđe, Opština Prištine ne samo da je dužna da odzovli radove, nego je dužna i da iste podrži na svaki mogući način. U suprotnom, Opština Prištine će prekršiti zakon za Kulturno Nasleđe, posebno clan 4, stav 10, i rizikovaće da se protiv nje pokrenu odgovarajuće pravne procedure shodno članu 11, stav 1, zakona za Kulturno Nasleđe i u skladu sa Krivičnim Zakonikom Kosova, clan 333, stav 3; član 363, stav 1 i član 364, stav 1 i stav 2.

U stvari, Opština Pritštine je neprestano kršila gore navedene odredbe u ovoj slučaju Česme, ali njihove usmene tvrdnje su govorile da će ispuniti svoje pravne dužnosti, pa je iz ovog razloga MKOS strpljivo da se to i desi. Ako Opština Prištine i dalje nastavi da namerno uništava kulturno nasleđe i da ne poštuje svoje pravne dužnosti, onda će MKOS preduzeti sve moguće pravne korake kako bi se nešto tako sprečilo.

MKOS je izrazito protiv javne uvrede Opštine Prištine koju je ista načinila i protiv istaknutih stručnjaka i profesionalaca kulturnog nasleđa, osporavajući njihove procene u vezi Česme. Procene Česme su urađene od strane stručnjaka RCKN Priština i Arheološkog Instituta Kosova, dok je Komisija za Kulturno Nasleđe dala svoju kranju procenu, koja je sadrži i od rukovodioca Kosovskog Instituita za Zaštitu Spomenika, RCKN drugih regija kao i službenika MKOS-a.

MKOS se zahvaljuje svim stručnjacima koji su bilo deo ovoga u svim fazama vršenja procene i u svim fazama radova za očuvanje i obnovu Česme na trgu “Ibrahim Rugova”, visoko ceneći njihovu stručnost i posvećenost za zaštitu i promovisanje kulturnog nasleđa Republike Kosova.

Sporazum sklopljen između Regionalnog Centra Kulturnog Nasleđa Prištine i Opštine Priština
Angažovanja Opštine Priština
Posmatranje-Arheološko snimanje
Preliminarni izveštaj o nalazima u Prištini, u Trgu Ibrahim Rugova
KAI drugi izveštaj
Distribuciona lista
KAI izveštaj 2
Kosovski Institut za Zaštitu Monumenata
Obrazloženje
Preporuka 1
Preporuka 2